PERSBERICHT
Juridische overwinning: Beweging Nederland Wordt Beter & KOZP krijgen gelijk
Het beroep van Beweging Nederland Wordt Beter (NLWB) en Kick Out Zwarte Piet (KOZP) en tegen de door de burgemeester van de gemeente Westland opgelegde beperkingen aan hun demonstratie is gegrond verklaard. De Rechtbank Den Haag oordeelt dat de burgemeester de beperkingen niet mocht opleggen, omdat dit in strijd is met het demonstratierecht van NLWB en KOZP.
NLWB en KOZP hebben op 18 november 2023 gedemonstreerd tegen de discriminerende onderdelen van de Sinterklaasintocht in De Lier. Voorafgaand aan de demonstratie legde de burgemeester 15 voorschriften en beperkingen op aan de demonstratie en beschreef 9 situaties waarin de politie zou ingrijpen. Volgens NLWB en KOZP was dit in strijd met hun demonstratierecht én niet noodzakelijk; zij demonstreren immers altijd vreedzaam. Daarom gingen zij in bezwaar tegen een deel van de voorschriften.
In de bezwaarprocedure gaf de Adviescommissie NLWB en KOZP gelijk, maar de burgemeester besloot het advies naast zich neer te leggen en het bezwaar ongegrond te verklaren. Daarom moesten NLWB en KOZP in beroep bij de rechtbank. De rechtbank Den Haag geeft hen op alle punten gelijk:
- De burgemeester mocht hen niet verbieden om in een andere taal dan het Nederlands te demonstreren. Dat is in strijd met het recht op vrijheid van meningsuiting en het demonstratierecht.
- De burgemeester mocht NLWB en KOZP niet verbieden om personen in de omgeving van de demonstratie te intimideren. Daarbij overweegt de rechtbank: ‘van een reële vrees voor wanordelijkheden veroorzaakt door intimidatie van omstanders door KOZP-demonstranten is niet gebleken. Er was namelijk geen enkele reden voor de burgemeester om aan te nemen dat de demonstranten tijdens de demonstratie omstanders zouden intimideren. De omstandigheid dat Extinction Rebellion Solidariteit had aangekondigd zich bij de demonstratie aan te sluiten, doet daar niets aan af.’
- De burgemeester mocht niet voorschrijven dat de demonstratie gelijk moest worden gestaakt bij de dreiging van wanordelijkheden. Dat vindt de rechtbank niet proportioneel. De burgemeester verbiedt of beëindigt de demonstratie dan vanwege wanordelijkheden door anderen dan de demonstranten en dat mag alleen als er sprake is van een bestuurlijke overmachtssituatie. En van zo’n situatie was geen sprake. Ook vindt de rechtbank het aannemelijk dat dit een chilling effect heeft gehad op demonstranten.
- De rechtbank oordeelt dat de burgemeester in een Wom-besluit geen voorschriften mag opnemen die zien op kwesties die al zijn verboden in de Algemene Plaatselijke Verordening of in het Wetboek van Strafrecht. Dergelijke voorschriften horen volgens de rechtbank niet thuis in een Wom-besluit, omdat ze niet passen onder artikel 5 van de Wom. Ook gaat er volgens de rechtbank een chilling effect uit van zulke voorschriften en van het beschrijven van de situaties waarin de politie zal optreden. Ook overweegt de rechtbank dat dit in strijd is met het rechtszekerheid beginsel, omdat niet duidelijk is aan wie de voorschriften zijn gericht.
- Volgens de rechtbank kan een verbod op gezichtsbedekkende kleding alleen gerechtvaardigd zijn als het voor de specifieke demonstratie noodzakelijk en proportioneel is ter bestrijding van wanordelijkheden. Bij de demonstratie van NLWB en KOZP was dat niet het geval.
NLWB en KOZP: “Deze uitspraak is een belangrijke winst voor alle burgers die gebruik willen maken van hun demonstratierecht. Ongeacht of je tegen racisme en klimaatverandering strijdt of opkomt voor de boeren. Dit recht geldt voor iedereen, ongeacht de boodschap. In De Lier is ons demonstratierecht niet gerespecteerd. De gemeente en de burgemeester hebben geprobeerd ons het demonstratierecht af te nemen. We zijn blij met deze uitspraak en hopen dat anderen aangemoedigd worden om maximaal gebruik te blijven maken van hun demonstratierecht.”
NLWB en KOZP werden kosteloos bijgestaan door PILP, de juridische bondgenoot van activisten en anderen die zich inzetten voor mensenrechten, de rechtsstaat en een eerlijkere wereld.
De uitspraak is te lezen via deze link.