Zodat geen mens zich schaamt of zich gekwetst voelt

Betoog Jerry Afriyie tijdens hoorzitting Gouda:

 

(Op donderdag 23 april 2015 vond in Gouda de hoorzitting plaats over het bezwaar tegen het besluit van de burgemeester van Gouda om een beperking op te leggen bij de demonstratie van Kick Out Zwarte Piet (KOZP) op 15 november 2014, tijdens de nationale Sinterklaasintocht in Gouda. Jerry Afriyie sprak onderstaande tekst uit in zijn slotwoord.)

 

Goedenavond commissieleden, heren, dames en allen hier aanwezig,

 

Mijn naam is Jerry King Luther Afriyie. Ik ben dichter en oprichter van Stichting Nederland Wordt Beter. De Zwarte Piet is Racisme campagne is een project van Stichting Nederland Wordt Beter. Kick Out Zwarte Piet is een samenwerking tussen de Zwarte Piet is Racisme campagne, Zwarte Piet Niet en Stopblackface.com. Onze heldere boodschap aan alle burgemeesters in Nederland, de intochtcomités en betrokkenen is de volgende: KOZP eist zichtbare verandering van het racistische karakter van het Sinterklaasfeest; de figuur Zwarte Piet. Zolang deze verandering op zich laat wachten, zullen wij hiervoor de aandacht opeisen door middel van geweldloos protest bij de Sinterklaasintochten.

 

Ik sta hier voor u echter niet als activist, maar als vader van twee mooie Nederlandse kinderen en als een betrokken burger. Dagelijks heb ik in mijn doen en laten niet alleen mijn kroost in gedachten, maar ook u allen hier, uw kinderen en de toekomst van dit land. Dat kunt u van mij aannemen. Ik was op die bewuste dag niet in Gouda voor mijzelf. Als ik het gevoel had, al was het een luttele seconde, dat wat ik aan het doen was alleen ten goede aan mijzelf zou komen, was het onwaarschijnlijk dat ik vandaag hier voor u zou staan. Ik zou de motivatie niet kunnen opbrengen om de vernederingen, de afkeer en soms het isolement te kunnen doorstaan. Want dan zou het het niet waard zijn geweest. Ik zou zijn afgehaakt en ik zou mijn baan nog hebben.

 

Kinderfeest
Een racismevrije omgeving, een samenleving waar racisme niet getolereerd wordt, zal ten goede komen van iedereen die deelneemt aan die samenleving. Dit betekent dat onze onuitputtelijke inspanning om een positieve verandering teweeg te brengen in het nationale feest, niet alleen ten goede zullen komen aan enkelen, maar aan alle ingezetenen van Nederland. De gekoesterde gedachte dat men mij een plezier zal doen als wij het Sinterklaasfeest moderniseren kunnen wij achterwege laten. Wat voor besluit u straks ook neemt, het zal effect hebben op ons allemaal. Voordat u een besluit neemt zou ik u willen vragen om voor uzelf na te gaan waar u het land wilt zien over tien jaar. Wat is de werkelijke boodschap die wij met het Sinterklaasfeest willen uitstralen? Men zegt ‘wij willen dat kinderen plezier beleven’, maar die doelstelling kan onmogelijk met de huidige viering gerealiseerd worden als het zoveel mensen raakt en kwetst. Het is een kinderfeest en het woord ´kinderfeest´ zegt het al. Een kinderfeest kwetst niet, een kinderfeest hoort alle kinderen blij te maken.

 

Gouda
Op dinsdag 7 oktober heb ik een stadsgesprek bijgewoond in de Chocoladefabriek in Gouda. Het stadsgesprek ging over Zwarte Piet en Stichting Nederland Wordt Beter was uitgenodigd om een bijdrage te leveren. Ik was zelf als toeschouwer aanwezig. Na afloop werd ik benaderd door een voor mij totaal onbekende man. Later zou ik leren dat het om agent Marinus Vos ging. Hij liet mij weten dat hij en zijn collega’s mij in de gaten hielden en dat hij in contact wilde komen met mij en mijn organisaties. Snel werd het duidelijk dat het ging om de aankondiging van onze demonstratie tijdens de intocht in Gouda. Wij hebben meegewerkt met de autoriteiten en zo werd een gesprek in Gouda gepland met de politie en burgemeester Milo Schoenmaker. Hier hebben wij de burgemeester en alle aanwezigen laten weten dat wij geen inhumane bedoelingen hebben en dat wij niets zouden doen om de intocht in gevaar te brengen. Onze eerdere demonstraties in Amsterdam en Utrecht zijn hier het bewijs van.

 

In onze oproep op Facebook stond duidelijk dat het om een stil protest ging. Verder staat er letterlijk: “Het Stil Protest is gebaseerd op de principes van geweldloos verzet. Wij zullen in overleg met de politie de nodige veiligheidsmaatregelen treffen om het Stil Protest veilig te laten verlopen.” Wij gingen in gesprek met de burgemeester en de politie om te kijken of wij samen konden werken, zodat de intocht vreedzaam voor iedereen kon verlopen. Wij gingen het gesprek niet in met als doel om toestemming te vragen voor de demonstratie. Als burger heb ik het recht op vrijheid en betoging en ik heb recht op vrijheid van meningsuiting.

 

Wij hebben aan de burgemeester meegedeeld dat wij gebruik willen maken van onze rechten en dat zolang wij dat kunnen doen, wij genoegen zullen nemen met alle tegemoetkomingen, ook een alternatieve locatie. Waar wij niet mee akkoord zullen gaan is elke schending van onze rechten om onze mening kenbaar te maken. Meermaals hebben de politieagenten en burgemeester bevestigd dat wij niet de agressoren waren. Men maakte zich meer zorgen over witte jonge mannen, vrouwen en ouders die onze rechten misschien niet zouden respecteren.

 

Mijn vraag aan u is: moeten wij onze rechten laten schenden, omdat iemand anders de grenzen van zijn rechten niet kent of erkent? Moeten wij onze vrijheid laten beperken, omdat er in dit land ouders en burgers zijn die de vrijheid van meningsuiting niet respecteren? Ik hoop dat dit niet de boodschap is die wij aan de toekomstige generaties willen meegeven. Vrijheid van meningsuiting is niet de vrijheid om te zeggen wat wij allemaal willen horen, maar de vrijheid om een ander geluid te laten horen. Ook als er kinderen bij zijn. Kinderen horen de waarheid te weten. Kinderen horen te weten dat hun klasgenoten en de collega’s van mama en papa het moeilijk hebben met Zwarte Piet.

 

Kwetsen
U ziet, ik was op de ochtend van 15 november naar Gouda vertrokken met de kennis dat ik niet welkom was op de markt, maar de burgemeester en de honderden pieten waren ook naar de markt vertrokken met de kennis dat zij heel veel Nederlanders kwetsten. En dat heeft de burgemeester niet anders doen beslissen. Dat heeft men geen seconde doen twijfelen of het verstandig was om zoveel landgenoten buiten te sluiten op een dag die voor ieder kind een feest zou moeten zijn. Ik wilde het feest niet verstoren, maar ik wilde wel mijn stem laten horen. Ik heb ook kennissen en familieleden die de intochten bezoeken. Het is allesbehalve mijn bedoeling om deze mensen en andere aanwezigen in gevaar te brengen.
Maar dat neemt niet weg dat ik als vader niet langer mijn kinderen in wil laten met racisme.

 

U ziet, ik kan altijd twee dingen doen. Ik kan voor mijn rechten opkomen of ik kan mijn kind leren hoe hij/zij met racisme om moet gaan, zoals mijn vader het mij heeft geleerd en mijn opa mijn vader heeft geleerd enzovoort. Alleen heeft wegkijken niet het gewenste resultaat opgeleverd. Wat logisch is, want niets verandert als je je mond dichthoudt en wegkijkt. Er zijn mensen die zeggen ‘ik hoor nu pas dat Zwarte Piet racistisch is’. Dat komt omdat wij het niet vertelden, wij hebben lang onze mond gehouden, wij wilden hoe ironisch het ook klinkt de mensen die ons pijn deden niet kwetsen. Want u zag er stralend uit en genoot er echt van als u mij naspeelde, bewust of onbewust. U had zoveel plezier dat ik de pret niet wilde verstoren.

 

De vraag nu is, heeft u ooit naar mij omgekeken? Heeft u zich ooit afgevraagd hoe ik diep van binnen, wat u feest noemt, ervaar? Ik weet hoe u zich voelt, maar weet u hoe ik mij voel wanneer u zich uitdost als een stereotype, wanneer u grappen maakt van “kijk daar heb je onze Zwarte Piet” of “Sinterklaas is jou vergeten”? En dezelfde mensen zeggen hardop, op social media, nee Zwarte Piet is niet racistisch.

 

Men heeft altijd geweten dat Zwarte Piet doet denken aan een zwarte persoon. Het zijn niet alleen zwarte Nederlanders die racisme in Zwarte Piet zien. Iedereen weet het, iedereen: de bakker, de journalist, de boer, de ober, de bankiers en allen hier in de kamer, inclusief u hier voor mij. Iedereen weet dat Zwarte Piet mensen kwetst, ongeacht wat de journalist zegt, wat het intochtcomité en de burgemeester beweren. Iedereen weet het dat zwarte Nederlanders voor Zwarte Piet worden uitgemaakt. Dat weet Asscher, dat weet Rutte, ongeacht de onsympathieke houding van de premier. En daarom waren wij in Gouda. Het is niet acceptabel dat wij nog eens 150 jaar gebukt gaan onder stereotypering, vernedering en zichtbare verachting van het zwarte lichaam.

 

Achteraf zijn er 90 mensen opgepakt en ik heb er persoonlijk niet alleen letsel aan overgehouden, maar ben ook mijn baan kwijt. Afgepakt door dezelfde mensen die mij arresteerden, de politie. En wat was mijn misdaad? Stilstaan op een intocht. Wat is er mis mee als ik als ouder begrip wil vragen voor de situatie van mijn kinderen? Waarom word ik tegengehouden door zoveel muren, haat en dreigementen? U kunt zeggen, de burgemeester had gelijk. Hij had goed gezien dat de festiviteit verstoord zou raken. Maar er is een andere vraag die gesteld moet worden. Stelt u voor, de burgemeester was ons tegemoet gekomen en had ons een plekje gegeven om te staan, langs de parade of op de markt. Stil protest, geweldloos, geen spandoeken en geen geschreeuw, alleen met een t-shirt en onze aanwezigheid, wat zou er dan zijn gebeurd? Wat zouden de kinderen hebben meegekregen?

 

De Grondwet
De burgemeester was bang dat onze aanwezigheid woede zou opwekken bij witte ouders en ADO Den Haag hooligans. Dus wat deed de burgemeester? Hij stuurde ons weg naar een locatie die ons stille protest onmogelijk maakte. Ik was op die bewuste dag zelf naar de locatie gaan lopen en bevond mijzelf op een eiland. Leeg en geluidloos. Als mijn voorgenomen plan om naar de markt toe te gaan tegen de wet indruiste, was dit het moment dat ik de grondwet aan mijn kant had. Als burger heb ik het recht tot vrijheid en betoging en ik heb het recht op vrijheid van meningsuiting.

 

En diezelfde grondwet mag u nu gaan toetsen. Geeft de grondwet mij het recht om ongehinderd te protesteren, binnen de kaders van de wet, voor een betere samenleving of geeft het burgemeesters in Nederland het recht om het belang van de meerderheid boven het belang van de minderheid te stellen? Uw besluit is belangrijk, want bij de volgende intocht, als zichtbare veranderingen achterwege blijven, wil ik niet mishandeld worden en wil ik gebruik kunnen maken van mijn rechten.

 

U kunt er misschien niet voor zorgen dat het feest voor iedereen een feest wordt, maar u kunt er wel voor zorgen dat de dialoog op een gelijkwaardige manier plaatsvindt, zonder machtsvertoon en machtsmisbruik. De burgemeester had ongelijk en door zijn onzorgvuldige beslissing is de intocht verstoord door zijn agenten. U ziet, het gaat er niet om dat wij een feest afschaffen of dat wij iets verbieden. Het gaat erom dat wij, u en ik, witte en zwarte kinderen samen, zonder schaamte en zonder woede deel kunnen nemen aan een inclusief Sinterklaasfeest. Ik ben ervan overtuigd dat wij in staat zijn om onze traditie voort te zetten zonder dat het een grote groep Nederlanders kwetst. Ik ben er zeker van dat mijn generatie en uw generatie ervoor kunnen zorgen dat geen Nederlander meer gekwetst wordt door de traditie of zich langer schaamt voor onze traditie.

 

Laten wij daar vandaag mee beginnen.

 

Dank u wel,

 

Jerry King Luther Afriyie
(Kno’Ledge Cesare)