Hoe burgemeester Aboutaleb keer op keer de feiten verdraait – betoog Jerry Afriyie
Achtergrond
Op 12 november 2016 vond de nationale intocht van Sinterklaas plaats in Maassluis. Kick Out Zwarte Piet (KOZP) was hiernaar op weg om te protesteren tegen de racistische karikatuur zwarte piet, die sinds 1934 onderdeel uitmaakt van de landelijke intochten. In Rotterdam centrum, waar de bussen een tussenstop maakten om mede-demonstranten op te halen, werden 198 mensen onrechtmatig gearresteerd, mishandeld, ingesloten en “tegengehouden” door de politie.
KOZP heeft bezwaar gemaakt tegen het demonstratieverbod én het noodbevel dat door de burgemeester was uitgevaardigd. Eerder werd Aboutaleb al teruggefloten. Het noodbevel, op grond waarvan de Rotterdamse politie de vreedzame demonstranten oppakte, was niet geldig. Op donderdag 20 september 2018 vond een openbare hoorzitting plaats omtrent het bezwaar tegen het demonstratieverbod bij de Rechtbank Rotterdam. Jerry Afriyie schreef onderstaand betoog naar aanleiding van het hoger beroep.
Geachte voorzitter, geachte leden van de rechtbank, geachte griffier,
Via de achterdeur
Ik sta hier voor u omdat de burgemeester van Rotterdam, de heer Ahmed Aboutaleb, op 12 november 2016 een grove inschattingsfout heeft gemaakt. De burgemeester heeft zijn eigen versie en wij hebben onze eigen versie van de gebeurtenissen op die dag. Wij kunnen erover discussiëren wie gelijk heeft, maar één ding staat vast: alleen wij weten wat wij die dag gingen doen. De burgemeester kan er slechts naar gissen, en dat neemt extreme vormen aan, wanneer hij zegt: ‘Jullie zijn via de achterdeur naar binnen gekomen’, terwijl wij vanaf Duivendrecht gevolgd werden door een politieauto en -motor richting Rotterdam. Dat is als een dief die toeterend zijn doelwit benaderd. Nee, wij zijn niet stiekem naar Rotterdam gereisd. In feite wij zijn samen met de burgemeester, vertegenwoordigd door de politie, naar Rotterdam gereisd.
Niets wijst erop dat wij iets te verbergen hadden. Onze communicatie is altijd open geweest. Als wij iets niet online plaatsten, was dat omdat wij geen zin hadden in cyberaanvallen van extreemrechtse ouders, volwassenen en jongeren die de vrijheid van meningsuiting van zwarte mensen 150 jaar na de afschaffing van de slavernij nog steeds niet kunnen respecteren. Wij hebben geen geheime bijeenkomsten georganiseerd en evenmin hebben wij trainingskampen ingericht. Iedereen die zich had opgegeven voor het geval wij gingen protesteren, heeft alle beschikbare informatie van ons ontvangen, zonder background-check. Er werd niet gevraagd om een kopie van het paspoort of om een foto, noch om adresgegevens. Men hoefde alleen maar basale gegevens op te geven. Wij maakten ons geen zorgen over de AIVD of de politie. Als wij ons ergens zorgen over maakten, was het over infiltranten die onze vreedzame intenties wilden verstoren. Wij hadden niets te verbergen. Dat blijkt ook uit het feit dat onze verzamellocatie al zeven jaar hetzelfde is, namelijk station Duivendrecht. Misschien zijn wij naïef of amateurs, maar als jij weet dat de geschiedenis anders zal oordelen, als je weet dat je de geschiedenis aan je kant hebt, waarom stiekem? De burgemeester aan de andere kant rept over geheime stukken die hem het recht gaven om de rechten van 200 vreedzame burgers te schenden. Mitchell Esajas en ik waren eindverantwoordelijk voor de groep die dag. Alleen wij waren bevoegd om de locatie van een mogelijk protest te bepalen of te communiceren. Uit alle stukken die wij met de groep hebben gedeeld, zowel via de mail als anderszins zijn wij consistent geweest: eindbestemming Maassluis!
Self fulfilling prophecy
Wij leven in een democratie. Je bent onschuldig tot het tegendeel wettig en overtuigend is bewezen. Op het moment dat wij in Rotterdam aankwamen, hadden wij niets fout gedaan. Er was een demonstratieverbod, waarvan wij niet op de hoogte gebracht waren. Maar zelfs als wij ervan af hadden geweten, waren wij alsnog niet aan het demonstreren, noch hadden wij aanstalten gemaakt om te gaan demonstreren. Zodra de bussen gingen stoppen, stonden er agenten paraat om ons mede te delen dat wij niet in Rotterdam mochten demonstreren. En het eerste wat ze kregen te horen was: “Dat zijn wij ook niet van plan. Wij zijn onderweg naar Maassluis.” Op dat moment hadden die agenten ons onze gang kunnen laten gaan: namelijk, de mensen oppikken die op ons stonden te wachten, en ons weer laten vertrekken. Dan was er niets aan de hand geweest.
Het protest tegen zwarte piet in Rotterdam door een handvol mensen kwam pas tot stand nadat men erachter kwam dat wij werden opgehouden. Toen het duidelijk werd dat de politie ons in Rotterdam ophield om te voorkomen dat wij Maassluis zouden bereiken, heeft een kleine groep mensen besloten om in Rotterdam hun stem te laten horen, terwijl een aanzienlijk deel van de groep in het ongewisse bleef. En hoe werd er gedemonstreerd? In ieder geval niet via de achterdeur, zoals de burgemeester u wilt doen geloven. Spontaan en ter plekke heeft men het besluit genomen om zich niet monddood te laten maken. ‘Als wij niet naar Maassluis mogen, dan maar in Rotterdam’, was de conclusie nadat duidelijk werd dat de landelijke intocht in Maassluis niet meer haalbaar was omdat wij werden opgehouden door de Rotterdamse politie. Nu kon de burgemeester zeggen: “Zie je wel, ze kwamen om in Rotterdam te protesteren, niet om mensen op te halen.” Dit noemt men ook wel een self fulfilling prophecy, oftewel: u krijgt wat u denkt en verwacht. De burgemeester heeft iets in gedachte, en hij stelt zich zo op dat het gebeurt, om daarna wereldkundig te maken, dat hij het goed had gezien. Nee, burgemeester Aboutaleb, u had het niet goed gezien: Dit was een inschattingsfout en een burgemeester onwaardig.
Politie escort
Een ander argument dat de burgemeester aanhaalt, is de zogenaamde politie-escorte die ons aangeboden werd om ons naar Maassluis te begeleiden. Met alle respect, wij waren niet in Rotterdam om te liften naar Maassluis. Daarnaast konden wij het aanbod allesbehalve serieus nemen. Het voorstel kwam van politiewoordvoerder Bobbe, direct nadat hij mij had meegedeeld dat wij niet in Maassluis en Rotterdam mochten protesteren. Nou, een agent vertelt ons dat wij ergens niet heen mogen gaan protesteren en vervolgens biedt dezelfde agent ons aan om ons ernaartoe te brengen. Hoe serieus moeten wij dat voorstel nemen? Op dat moment was het meer realistisch dat men ons gingen escorteren naar een politiebureau dan naar een demonstratievak in Maassluis. Als de politie echt van plan was om ons te escorteren naar Maassluis hadden zij ons ook kunnen volgen naar Maassluis. Ze volgden ons immers ook van Amsterdam naar Rotterdam, dus wat weerhield ze ervan om ons te volgen naar Maassluis?
Nogmaals, de politie-escorte werd ons aangeboden toen wij geen regels hadden overtreden. Daarnaast heeft de burgemeester op 12 november uren de tijd gehad om aan ons bekend te maken dat in Rotterdam niet gedemonstreerd mocht worden. Dan had hij geweten dat wij niet in Rotterdam gingen protesteren. Dus rijst de vraag: waarom heeft men gewacht totdat wij in Rotterdam waren om ons te vertellen dat wij niet in Rotterdam mochten demonstreren? Waarom werden het noodbevel en demonstratieverbod niet bij Duivendrecht aan ons uitgevaardigd? De politie had mijn contactgegevens, hun collega’s in Maassluis hebben een aantal keren contact met mij gezocht. Toen wij aangaven dat wij alleen mensen kwamen oppikken, wat weerhield men ervan om ons onze weg te laten vervolgen? Immers, wij hadden geen regels overtreden. Zelfs de agenten ter plekke gaven toe dat wij geen regels overtraden, toen wij ernaar vroegen.
Is Kick Out Zwarte Piet extreemlinks?
De zoveelste schending van het demonstratierecht van mensen die een Sinterklaasfeest nastreven dat niemand discrimineert en waarvoor niemand zich hoeft te schamen, heeft niet zozeer te maken met wat de burgemeester beweert – een aperte leugen -, namelijk dat hij ons had betrapt, maar vooral met de overtuiging van de burgemeester dat wij gevaar oproepen en/of veroorzaken. De burgemeester spreekt in eenzelfde adem van extreemlinks, extreemrechts en van KOZP. Mijn vraag aan de burgemeester is dan ook, is de burgemeester van mening dat KOZP een extreemlinkse groep is?
Ik stel deze vraag omdat ik probeer te begrijpen, waarom de burgemeester in verschillende media herhaaldelijk heeft geuit dat hij kinderen en gezinnen moest beschermen. Bijvoorbeeld om ‘wanordelijkheden’ te voorkomen. Moest hij die arme kinderen beschermen tegen de ouders die racisme goed vinden, zolang hun kinderen er maar geen last van hebben? De ouders die vervolgens wel boos worden als zij geconfronteerd worden met ouders die niet alleen aan het welzijn van hun eigen kinderen denken? Of moest hij de kinderen beschermen tegen hooligans? Of tegen KOZP, dat zich nog nooit schuldig heeft gemaakt aan geweld, noch verbaal, noch fysiek of tegen KOZP de extreemlinkse groepering die alleen op papier bestaat? Het etiket ‘extreem’ plakken op de politieke voorkeur of een standpunt van een individu of groep is een grove maatregel. Het geeft de burgemeester alle ruimte om 200 onschuldige mensen op te pakken en hun het demonstratierecht af te nemen.
Dus is het niet meer dan terecht dat wij het ter sprake brengen en de vraag stellen: ziet de burgemeester KOZP als een extreemlinkse groep? Als het antwoord ja is, zou ik willen weten met hoeveel extreemlinkse groeperingen de burgemeester gesprekken over de toekomst van Rotterdam heeft gevoerd?
Een maand nadat de burgemeester toestond dat ik en anderen mishandeld werden, werd ik benaderd om met de burgemeester aan tafel te gaan zitten. Ex-raadslid Peggy Wijntuin benaderde mij om met de burgemeester samen te komen en het met elkaar over de massa-arrestatie te hebben. Zij kreeg hetzelfde antwoord van mij als de woordvoerder van de politie op 12 november 2016 in Rotterdam. Namelijk: dat is iets tussen de advocaten. Omdat men er toch op aandrong om elkaar te zien, heb ik na overleg met verschillende Rotterdammers besloten het gesprek aan te gaan. Maar met een andere insteek. Allereerst was zo’n gesprek betekenisloos zonder de aanwezigheid van Rotterdammers. Tijdens het gesprek heb ik de burgemeester geadviseerd om gesprekken te starten tussen het intochtcomité en voorstanders van verandering en daarnaast een bewustwordingsproces te initiëren om scholen bewust te maken van de werkelijke geschiedenis van de traditie en van zwarte piet. De rol van de burgemeester zou zijn om de partijen bij elkaar te brengen en erop toe te zien dat beide partijen het proces serieus namen. De burgemeester heeft in het bijzijn van Peggy Wijntuin en andere aanwezigen het voorstel omarmd. Het voorstel kwam echter niet tot zijn recht, nadat de burgemeester eenzijdig en zonder opgaaf van reden mij van het project afhaalde. Mijn vermoeden is om extreme politici en Rotterdammers niet voor het hoofd te stoten. U ziet, dit is het monster dat burgemeesters in Nederland hebben gecreëerd. Via de achterdeur worden activisten geprezen om onze vreedzame bedoelingen en verbindingsmethoden en in het openbaar worden wij afgeschilderd als hooligans, extreemlinks en onbetrouwbaar.
De burgemeester zegt dat hij ons niet kan vertrouwen, maar zijn acties laten zien dat hij enkel goodwill voor ons heeft achter gesloten deuren. Waar hij in het openbaar geen goed woord voor ons over heeft.
Onbetrouwbaar
Als ik aan het woord ‘onbetrouwbaar’ denk, denk ik aan afspraken niet nakomen, of verzuimen je plichten te vervullen, zoals deze burgemeester deed om zwarte piet toe te laten in zijn stad, hoewel de kinderombudsman expliciet vermeldde dat dat discriminerend is voor veel kinderen. Tot ver na die ochtend op 12 november had ik geen enkel contact met de burgemeester gehad. Noch met zijn ambtenaren, noch met de politie in verband met de intocht in Rotterdam.
Mijn vraag is nu: hoe kunnen wij onbetrouwbaar zijn, als wij geen afspraken hadden met de burgemeester? Hoe kunnen wij onbetrouwbaar zijn, als wij geen enkel contact hebben gehad met de Rotterdamse politie, die zelf beweert een demonstratie in de havenstad pas voor mogelijk gehouden te hebben aan de vooravond van de Rotterdamse intocht? Als wij met de burgemeester in contact hadden gestaan, zoals hij beweert, dan had hij niet pas om vijf voor twaalf aan de bel getrokken. Dit is het bewijs dat Rotterdam, totdat de burgemeester zelf zijn voorbarige conclusie trok, helemaal niet in beeld was voor ons. Wij kwamen die zaterdag met een zuiver geweten naar Rotterdam. Namelijk om onze mede-demonstranten op te pikken, net als in voorgaande jaren, en verder te trekken. Mijn eerste ontmoeting met politie van Rotterdam was toen ik uit de bus stapte in Rotterdam, in de veronderstelling dat wij in een land leven waar je onschuldig bent tot het tegendeel bewezen is.
Excuses aanbieden
Samenvattend wil ik zeggen: de burgemeester heeft gelogen dat wij hem op het verkeerde been hebben gezet. Immers, er was niet eerder contact geweest met de burgemeester, noch met zijn driehoek. Kick Out Zwarte Piet wordt weggezet als een extreemlinkse groep terwijl de burgemeester met ons gesprekken voert over de toekomst van Rotterdam. Er was ons een politie escorte aangeboden, echter pas nadat ons werd meegedeeld dat wij niet welkom waren in Maassluis.
Dit is niet de eerste keer dat een burgemeester ons en het rechtssysteem op de verkeerde spoor probeert te zetten. Keer op keer worden wij onrechtmatig, met bruut geweld opgepakt en vervolgens wast de driehoek haar handen schoon. We zijn inmiddels bijna twee jaar verder en in die twee jaar hebben niet alleen de 200 gearresteerden in onzekerheid geleefd, maar ook hun families en naasten. Zolang de rechtszaak loopt en we geen gerechtigheid zien, blijft het vertrouwen in de autoriteiten in Rotterdam, met name in de burgemeester, ernstig geschaad. Op 30 juni, aan de vooravond van de herdenking van de afschaffing van de slavernij, riep de burgemeester in een toespraak: Nederland moet excuses aanbieden voor het slavernijverleden. Zolang de burgemeester echter geen excuses aanbiedt aan de 200 mensen die onrechtmatig werden gearresteerd omdat zij tegen de sporen van datzelfde slavernijverleden protesteerden in zijn stad, zijn zijn woorden niet alleen ongeloofwaardig, maar een burgemeester onwaardig.