In 2019 werd door heel Nederland honderd jaar vrouwenkiesrecht gevierd, maar deze viering was niet helemaal juist. Hoewel de Kieswet in 1919 inderdaad aangepast werd waardoor vrouwen in dit deel van Nederland mochten stemmen, gold dit nieuwe stemrecht niet voor alle Nederlandse vrouwen. In deze tijd was Nederland nog koloniaal overheerser van Nederlands-Indië, de Nederlandse Antillen en Suriname. Voor vrouwen (en ook veel mannen) veranderde er niets in 1919: alleen de koloniale, mannelijke en witte elite genoot hier het stemrecht. De wet waarmee algemeen kiesrecht voor mannen en vrouwen een feit werd trad in werking op 28 september 1919, maar gold dus niet voor de hierboven genoemde mensen die leefden onder het Nederlandse gezag.
In Indonesië kwam het algemene kiesrecht met de onafhankelijkheid in 1945: onder president Soekarno zou er geen onderscheid meer gemaakt worden tussen man en vrouw. Jarenlang strijd voor kiesrecht was hier al aan voorafgegaan, onder andere door de welbekende Javaanse aristocrate Raden Adjeng Kartini. In Suriname werd het kiesrecht uitgebreid in 1937 tot een census-en capaciteitskiesrecht, waardoor Grace Schneiders-Howard een jaar later als eerste vrouw werd verkozen in de Koloniale Staten van Suriname. In 1948 werd het ‘algemeen kiesrecht’ ingevoerd, vanuit het initiatief van het Nederlandse Tweede Kamerlid Corry Tendeloo (PvdA). Dit kiesrecht gold echter niet voor de oorspronkelijke bewoners van Suriname en de Marrons: pas in 1963 zou onafhankelijkheid ervoor zorgen dat ook zij kiesrecht kregen. In Curaçao werd wel ook in 1948 het woord ‘mannelijk’ geschrapt uit de Kieswet.
Meer weten?:
Verwijzen naar verhalen die hierbij aansluiten, sowieso Kartini! (Zou mooi zijn als je dan op haar naam in dit verhaal kan klikken en je zo naar haar verhaal op de website gaat)
Lees vooral dit fantastische artikel van Devika Partiman en Rachel Rumai Diaz op One World, die haarfijn uitleggen waarom de viering van 100 jaar vrouwenkiesrecht in 2019 zo onterecht was: https://www.oneworld.nl/lezen/opinie/hoera-100-jaar-vrouwenkiesrechtmaar-niet-voor-iedereen/
Dit filmpje van Stem op een Vrouw geeft in vier minuten een overzicht van de geschiedenis van vrouwenkiesrecht in het Nederlands Koninkrijk: https://youtu.be/HbTlspKDiws
Bronnen:
https://tijdschriften.boombestuurskunde.nl/tijdschrift/benm/2020/1/BenM_1389-0069_2020_047_001_007/fullscreen
https://www.denederlandsegrondwet.nl/id/vkjaj9cwy6yy/artikel_130_kiesrecht_vreemdelingen
https://atria.nl/nieuws-publicaties/vrouwen-in-de-politiek/vrouwenkiesrecht-in-nederland/
https://www.womeninc.nl/knowledge/vrouwenkiesrecht-in-nederland
https://www.oneworld.nl/lezen/opinie/hoera-100-jaar-vrouwenkiesrechtmaar-niet-voor-iedereen/